Postępowanie z owadami błonkoskrzydłymi

Postępowanie z owadami błonkoskrzydłymi

Straż pożarna podejmuje interwencje w przypadku stwierdzenia bezpośredniego zagrożenia dla życia ludzi ze strony owadów. Szczególnie dotyczy to obiektów, w których przebywają grupy dzieci lub osoby o ograniczonej zdolności poruszania się. W takich okolicznościach  przewiduje się ewakuację tych osób poza strefę zagrożenia i podjęcie niezbędnych działań zmierzających do usunięcia owadów. Dyżurny operacyjny stanowiska kierowania PSP przyjmując zgłoszenie, będzie je szczegółowo analizował i może uznać interwencję zespołu ratowników straży pożarnej za bezzasadną – brak bezpośredniego zagrożenia zdrowia lub życia ludzi.

 

Zgłoszenie zdarzenia 

Osoba przyjmująca zgłoszenie o wystąpieniu np.: szerszeni lub innych owadów, oprócz podstawowych danych, powinna uzyskać informację o: rodzaju owadów – o ile jest do wykonania; miejsca występowania oraz jaki jest do nich dostęp; określenia obiektu, w którym mogą przebywać owady; czy w obiekcie, w którym znajdują się owady, przebywają grupy dzieci lub osoby o ograniczonej zdolności poruszania się.

Dodatkowo osoba przyjmująca zgłoszenie powinna udzielić zgłaszającemu wskazówek postępowania, w celu uniknięcia zagrożenia życia i zdrowia.

 

Osoby znajdujące się w pobliżu roju nie powinny: 

Zbliżać się do gniazda lub roju na odległość mniejszą niż 20 metrów w terenie otwartym lub opuścić pomieszczenie, w którym się znajdują owady. Nie powinny również samodzielnie usuwać roju lub gniazda. Nie można także drażnić owadów poprzez rzucanie w nie przedmiotami, spryskiwanie wodą czy też środkami owadobójczymi.  W przypadku osób zbliżających się do miejsca przebywania owadów należy poinformować je o zagrożeniu.

 

Działania strażaków na miejscu zdarzenia

Gdy zgłoszenie zostanie przyjęte, straż pożarna powinna:

  • Ustawić samochód nie bliżej niż 20 metrów od miejsca bytowania owadów oraz pozamykać w nim okna i drzwi – nie dotyczy to pojazdów wykorzystywanych do prac na wysokości.
  • Podczas przeprowadzenia rozpoznania należy ustalić:
    • rodzaj owadów
    • lokalizację i dostępność do roju oraz gniazda
    • czy występuje bezpośrednie zagrożenie dla ludzi – jeśli jest to możliwe, ocenić sytuacje z bezpiecznej odległości
  • Określić formę działania:
    • należy określić, czy konieczna jest ewakuacja ludzi, jeśli tak to przystąpić do niej
    • oznaczyć i zabezpieczyć strefę zagrożenia
    • usunąć zlokalizowany rój lub gniazdo – jeśli to możliwe

W przypadku, gdy usunięcie roju  nie jest możliwe ponieważ wymaga rozbiórki małej części budynku, na którą nie ma zgody lub konieczne jest zastosowanie specjalistycznych środków chemicznych.

W takich okolicznościach należy powiadomić zarządcę, właściciela lub użytkownika obiektu o występowaniu roju lub gniazda oraz przekazać pisemnie miejsca zdarzenia z zaleceniem, w myśl art. 61 ustawy: Prawo budowlane” zapewnienia dalszego bezpiecznego użytkowania obiektu.

  • W sytuacji, gdy nie występują zagrożenia, należy potraktować alarm jako fałszywy w dobrej wierze.

Działania ratownicze 

Wyróżniamy następujące metody mające na celu usunięcie gniazd lub rojów:

  • zamrożenie gniazda  za pomocą gaśnicy śniegowej, a następnie wywiezienie go w teren niezamieszkany przez człowieka
  • usunięcie roju pszczół przy użyciu rojnicy, a następnie przekazanie jej pszczelarzowi lub przetransportowanie na teren niezamieszkały przez człowieka
  • użycie  dostępnych środków owadobójczych

Usuwanie rojów lub gniazd owadów błonkoskrzydłych powinno odbywać się w obecności minimum dwóch ratowników, którzy zostali wyposażeni w specjalne ubrania ochronne. Gniazda powinny być zbierane do worków, z kolei roje pszczół do rojnic. Dopuszczalne jest wykorzystanie innych pojemników, które posiadają podobną funkcjonalność. W miarę możliwości, do gniazda nie należy podchodzić od strony wylotu owadów, nie należy także wykonywać gwałtownych ruchów. Należy pamiętać, aby osoby postronne nie zbliżały się do gniazda – powinna zostać zachowana odległość minimum 20 metrów od gniazda w terenie otwartym. Miejsce, w którym znajdowało się gniazdo lub rój należy spryskać środkiem owadobójczym. W przypadku gniazd szerszeni usuwanych po zmroku należy oświetlić miejsce działań  z innego kierunku, niż prowadzone są działania, ponieważ szerszenie reagują na światło. Dodatkowo warto pamiętać, że rojnice nie powinny być używane do usuwania szerszeni oraz os. W sytuacji, gdy owady przedostaną się do wnętrz kabiny samochodu ratowniczego należy  wykonywać działania zgodne z zasadami obowiązujące podczas usuwania gniazda oraz zastosować środki owadobójcze.

 

Bezpieczeństwo ratownika – co należy wiedzieć? 

  • Podczas działań nie należy stosować mocnych zapachów (perfum, dezodorantów), ponieważ może to wywołać agresję u owadów.
  • Należy sprawdzać szczelność ubrań oraz  zabezpieczyć oświetlone pomieszczenia i samochody pożarnicze tak, aby do środka nie mogły dostać się owady.

Ubranie:

W celu dobrego zabezpieczenia należy używać butów skórzanych strażackich oraz grubych rękawic – mankiety rękawów nakładać na rękawice, a spodnie na buty. Należy także używać tasiemek wszytych w rękawy kombinezonu, zapobiegając tym samym zsuwaniu się rękawów z rękawic. Wypuszczając żywe pszczoły z rojnic lub wysypując gniazda w lesie należy być dobrze zabezpieczonym – podobnie jak w czasie zdejmowania gniazda.

 

Uwaga! Przed próbą zdjęcia ubrania ochronnego należy upewnić się, czy żaden owad nie został na ubraniu lub nie lata w pobliżu.

 

Może się też zdarzyć, że zostaniemy “zaatakowani” przez owady (pszczoły, osy lub szerszenie). W takiej sytuacji należy w szczególności osłonić twarz rękoma lub odzieżą, a następnie oddalić się od miejsca “ataku” – można schronić się w ciemnym pomieszczeniu.

W sytuacji, gdy ratownik, bądź osoba 3 zostanie użądlona, należy bezwzględnie stosować opracowaną do takich okoliczności procedurę medyczną.

 

Procedura medyczna: 

  • Każdy zastęp powinien mieć na wyposażeniu aspirator jadu.
  • Po użądleniu należy przetrzeć miejsce użądlenia środkami dezynfekującymi
  • Wykorzystać aspirator jadu do jego usunięcia
  • W przypadku  wielu użądleń – na początku należy skupić się na usuwaniu jadu z miejsc w pobliżu dróg oddechowych (szyja i twarz). Następnie zastosować tlenoterapię i wezwać ZRM – ewakuować poszkodowanego do najbliższego  szpitala lub do wezwanych ratowników
  • Użądlenie w kończynę – należy ją unieść do góry w celu zmniejszenia obrzęku, dodatkowo aby zneutralizować ból po zdezynfekowaniu można  zastosować zimny okład
  • Po użądleniu nie pozostawiać poszkodowanego samotnie, nie powinien również  się przemieszczać (chodzić).
  • Użądlenie w gałkę oczną – należy ją przepłukać przy użyciu odpowiedniego zestawu – następnie  należy wezwać ZRM i ewakuować poszkodowanego na jego spotkanie lub przetransportować go do szpitala.
  • Nasilona reakcja miejscowa  – tj.: ból, zaczerwienienie okolicy rany – należy założyć opaskę uciskową powyżej miejsca użądlenia – ręce i nogi – zastosować tlenoterapię,  następnie należy wezwać ZRM i ewakuować poszkodowanego na jego spotkanie lub przetransportować go do szpitala.
  • Ciężka reakcja uczuleniowa – 3 lub 4 stopień wg kwalifikacji Mullera – należy zastosować tlenoterapię, następnie wezwać ZRM i ewakuować poszkodowanego na jego spotkanie lub przetransportować go do szpitala.

Opracowanie: KG PSP

Skip to content